Ik zie wat op tegen dat graf. U weet wel, waar niemand overheen wil regeren. ‘Dat is aan de nieuwe raad’, hoor je dan. Houd me ten goede, ik waardeer de aarzeling om omstreden besluiten nu nog door de raad te jassen. Maar er verdwijnt ook allerlei wijsheid in dat graf. Ervaring van hoe de gemeenteraad zijn werk goed kan doen. Kennis die steeds vaker na één periode de raad verlaat. Want na vier jaar ploeteren weten raadsleden eindelijk wat ze wel en niet nodig hebben. Ze hebben ervaren hoe je positie krijgt, of niet. Hoe je agendeert, waardevolle politiek maakt, regionaal kunt samenwerken op een thema. Of niet. Gemerkt of college en organisatie het hoogste orgaan altijd serieus nemen, en niet alleen als het ze handig uitkomt.

We willen waardevolle politiek die adequate besluiten oplevert, een raadsagenda die maatschappelijk relevant is, en passend en relevant toezicht op de uitvoering door onze volksvertegenwoordigers. Nu, drie maanden voor de gemeenteraadsverkiezingen, hebben we het scherpste beeld over de omstandigheden waaronder de volksvertegenwoordiging dat kan waarmaken. Maar gemeenteraden gaan zichzelf daarin niet aan de haren het moeras uit krijgen. Zeker niet nieuwe raadsleden. Die verwachten gewoon dat de omstandigheden goed zijn en doen mee met ‘hoe het hier blijkbaar gaat’. Nou, niet optimaal, dus.

De ‘toerusters’ moeten de schroom afschudden

Griffie, organisatie en college weten ondertussen prima hoe het beter kan, met die ‘toerusting’. Wat zegt u, bij u gaat dat helemaal goed? In raadsstukken staan alleen de dingen die relevant zijn voor de volksvertegenwoordiging en voeding zijn voor goede debatten en besluiten? Nooit een collega die moppert ‘dan wordt het politiek’ of ‘de raad moet eens professionaliseren’? Nooit hoort u: ‘de raad gaat niet over de uitvoering’? Of verzuchtingen als ‘de raad moet eens prioriteiten stellen’ of ‘de raad zit op de stoel van de wethouder’? Nooit? (Ik frons nu wat ongelovig.)

Dit soort verzuchtingen, hoe begrijpelijk soms ook, maken het er niet beter op. We kunnen ze beter opvatten als een opdracht aan de mensen rond onze raden. We hebben de mond vol over de positie van onze volksvertegenwoordiging. En trouwens ook een stapel rapporten en pamfletten. Grote woorden als gezag en macht schromen we niet. Dat kan niet bij woorden blijven. En het is niet slechts ‘aan de raad’. Iedereen die dat kan, moet aan de slag.

Daarvoor is nodig dat de ‘toerusters’ de schroom afschudden om de omstandigheden beter te maken voor raadsleden. Weg met de angst om ‘politiek’ te worden gevonden als je je om politici en hun politiek bekommert. Laten we nieuwe raadsleden inwerken op een goede werkwijze en die nu maken. Griffie, burgemeester, gemeentesecretaris, en ja ook vakambtenaren: steek jullie nek uit. Negeer dat graf, wees dienstbaar aan de lokale democratie en doe wat nodig is. Het is aan jullie.